ARONIA
Aronia czarnoowocowa to owocodajny krzew odkryty około 300 lat temu na terenach obecnej Kanady i USA. Do Europy, a dokładniej do Rosji aronia przywędrowała w pierwszej połowie XIX w jako eksponat do ogrodów botanicznych. Obecnie Polska jest jednym z największych producentów aronii w Europie.
Aronia - jak wyglÄ…dajÄ… owoce?
Owoce aronii to jagody o średnicy 8 - 12 mm i kształcie okrągłym lub lekko wydłużonym (wyglądem przypomina czarną porzeczkę). Mają ciemogranatowy kolor (prawie czarny) i od zewnątrz pokryte są delikatnym woskowym nalotem. Pojedyncza jagoda ma masę od 1 do 1,5 g. Aronia ma słodkawy, ale zarazem cierki smak. Z tegoż względu znajduje niewielu entuzjastów do spożywania jej na surowo.
Aronia - źródło witamin, minerałów i naturalnych antyoksydantów
Aronia swoje liczne zdrowotne właściwości zawdzięcza zawartym w niej składnikom. Chodzi głównie o bardzo wysoką zawartość tzw. witaminy P czyli bioflawonoidów (do nawet 5000 mg w 100 g owoców). Wśród bioflawonoidów aroniowych najważniejsze są flawonoidy: antocyjany, rutyna, kwercetyna, a także katechiny i procyjanidyny - wzsystkie wymienione mają wysoki potencjał antyoksydacyjny. W aronii znajdziemy też pektynę (błonnik), fenolokwasy (głównie chlorogenowy o działaniu przeciwzapalnym i antynowotworowym) oraz taniny (garbniki). To właśnie te ostatnei decydują o cierpkim smaku aronii, ale mają też swoje zdrowotne właściwości. Ale aronia to także bogactwo witamin: C, E, PP, B2, B6, B9 (kwas foliowy), beta karoten i cennych składników mineralnych tj. wapń, magnez, potas, fosfor, żelazo, mangan, molibden, miedź, jod i bor.
Aronia - właściwości zdrowotne
Jak już pisałam właściwości aronii wynikają z bogactwa zawartych w niej składników. Flawonoidy, antocyjany, procyjanidyny i inne należące do grupy polifenoli związki są bardzo silnymi antyoksydantami antyoksydantami, które nie tylko eliminująwolne rodniki i opóźniają procesy starzenia się organizmu ale także wywierająpozytywny wpływ na układ krążnenia oraz są pomocne w profilaktyce nowotworowej.
Układ krążenia - flawonoidy wpływają korzystnie na stan naczyń krwionośnych, wzmacniają je i uelastyczniają, a także zmniejszająich przepuszczalność. Aronia obniża i pomaga utzrymać na właściwym poziomie ciśnienie krwi co jest bardzo ważne dla osób cierpiącyhc na nadciśnienie. Ponadto aronia zmniejsza utlenianie lipidów i pomaga w obniżeniu LDL cholesterolu. Te wszystkie właściwości powodują, że aronia jest cennym skałdnikiem w profilaktyce chorób ukłądu krążenia np. miażdżycy oraz dolegliwości żył jak np. hemoroidy czy żylaki.
Wzrok - działanie antocyjanów jest szczególnie dobrze widoczne w przypadku naczyń siatkówki oka. Poprawiają one mikrokrążenie oczne oraz przyspiszsają regenerację rodopsyny. Ma to korzystny wpływ na jakość widzenia. Antocyjany aroniowe znalazły zastosowanie w okulistyce są polecane osobom pracującym w złym oświetleniu, pzred komputerem i kierowcom. Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym aronia zapobiega lub późnia pojawienie się chorób oczu spowodowanych przez działanie wolnych rodników jak: zaćma, jaskra i starcze zwyrodnienie plamki żółtej.
Profilaktyka antynowotworowa - aronia dzieki silnym właściwościom antyoksydacyjnym neutralizuje nadmiar wolnych rodników, chroni tym samym komórki przed mutacjami, które prowadzą do powstania nowotworów (jeśli komórka została zmutowana to musi jak najszybciej zostać doprowadzona do śmierci - apoptozy, aby nie dopuścić do jej niekontrolowanego namnażania). Wysoki potencjał antyoksydacyjny powoduje także, że aronia i sok z aronii są pomocne w łagodzeniu objawów ubocznych radio i chemioterapiii stosowanych w leczeniu nowotworów.
Mózg i choroby neurodegeneracyjne - poza wzrokiem pozytywne działanie antyoksydant jest też widoczne w mózgu. Poprawiają one krążenie mózgowe, co powoduje jego lepsze odżywienie i dotlenieni, a co za tym idzie poprawie ulegają takie funkcje mózgu jak pamięć czy koncentracja. Aronia zmniejsza też ryzyko lub opóźnia pojawienie sięchorób neurodegenracyjnych jak: demencja, choroba Alzheimera czy Parkinsona.
Aronia ma jeszcze wiele innych właściwości: opóźnia procesy starzenia, działa odmłądzajaco na skórę (wykorzystywana przy produkcji kosmetyków), zmniejsza skutki różnego rodzaju napromieniowania, pomaga w oczyszczeniu organizmu z toksyn.
To co istotne szczególnie w okresie jesienno zimowym to fakt, iż aronia wzmacnia odporność i pomaga radzić sobie z infekcjami górnych dróg oddechowych - dlatego w tym okresie w żadnym domu nie powinno zabraknąć soku z aronii.
Jak jeść aronię?
Ze względu na cierpki smak aronia rzadko jest spożywana na surowo. Można pozbyć się goryczy wkładając aronie na 48 - 72 h do zamrażalnika (podobnie jak owoce tarniny). Najpopularniejszym przetworem jest oczywiście sok z aronii o wielu cennych zdrowtnych własciwościach i pięknej rubinowej barwie. Co jeszcze można zrobić z aronii? Warto zrobić konfiturę, która świetnie nadaje się jako dodatek do drobiu i innych mięs. Można też zrobić dżem, marmoladę, galaretkę (można dodać trochę soku z jabłek aby poprawić smak). Dla osób dorosłych polecam też wino i nalewkę z aronii, która może pomóc nam rozgrzać ciało w długie zimowe wieczory (oczywiście w rozsądnych ilościach). Inna sposobem na aronię jest jej wysuszenie - z wysuszonych owoców zimą możemy przygotować smaczny i zdrowy napar.
